Copy Link
Add to Bookmark
Report

Su Printzipeddu – Antoine de Saint-Exupéry (part 1)

Il piccolo principe, in lingua sarda.

AniphaeS's profile picture
Published in 
Sardegna Ricette e varie
 · 16 May 2023

Si torrant sas gràtzias a Ilària Carta.

Otanta annos a ocannu, su 6 de abrile de su 1943, in Nova Yorke si publicaiat su contu filosòficu Su Printzipeddu de s’aviatore, iscritore, giornalista e militare frantzesu Antoine de Saint-Exupéry, chi l’at cunsacradu a sa fama, benende a èssere unu clàssicu, bortadu in prus de 300 limbas e dialetos, ispiradore de tzìnemas e sèries pro sa televisione.

Si podet nàrrere chi Su Printzipedducundenset in manera prus dereta, tantu de èssere cunsideradu unu libru pro pitzinnos, sa filosofia umanista de s’autore, giai presente in òperas che Terre des Hommes,binchidore de su prèmiu de s’Académie Française (1942) e Citadelle (1935-40), s’ùrtima iscrita.

Sa figura de Antoine de Saint-Exupéry est ligada a filu dòpiu a su mundu de s’aviatzione. Issu, ancora prima de èssere iscritore est aviatore, e sa filosofia sua s’est sestada in s’àera, in unu traballu in ue una faddina o una distratzione cheriat nàrrere morte.

Nàschidu in su 1900 in una famìlia nòbile catòlica lionesa, Antoine Marie Jean-Baptiste Roger conte de Saint-Exupéry, giai dae pitzinneddu tenet una personalidade forte e un’amore pro sos aparèchios. Intrende a istudiare in s’iscola areonautica in ue durat pagu, lassende·la pro s’aviatzione, una passione chi nemmancu s’istima pro s’amorada, s’iscritora e iscenegiadora Louise Lévèque de Vilmorin, autora de Madame de… e de La Lettre dans un Taxi, chi l’aiat postu contabile in s’asienda de famìlia, renesset a firmare e a contra, lu faghet detzidere a intrare in su curreu de àera Latécoère, chi s’ocupaiat de su servìtziu de curreu frantzesu in antis de Air France. In custu traballu tortu, perigulosu e dirigidu cun severidade, Antoine de Saint-Exupéry dat proa de un’abilesa foras de comunu, e sestat unu sentidu de unu depere fungudu e firmu chi, si a comintzu si proat in sa cunsigna de su curreu, comente si leghet in òperas che Courrier Sud e Vol de Nuit, s’at a manifestare de su totu in su tempus de sa de Segunda Gherra cando, cunsideradu tropu betzu pro bolare, intrat su matessi in s’Armée d’Air pro depere patriòticu e pro su bene de s’umanidade. Ca est bolende chi issu meledat cussos valores umanistas de sas òperas suas: sa fraternidade, s’amistade, s’agiudu intre de sos òmines, fundamentu de sa vida sotziale comunitària, contràrios a s’època materialista de tando. Intre de su 1929 e de su 1932 est diretore de sa sede de su curreu de Buenos Aires in Argentina. Inoghe connoschet sa mugere, Consuelo Suncin Sandoval de Gómez, pintora surrealista, cun chie at a tènnere una relatzione problemàtica, pro èssere issu una genia de pitzinnu pizonie issa de personalidade forte, sa chi at a ispirare Sa Rosain Su Printzipeddu. In su 1935 andende a Saigon, nche ruet in su desertu de su Sahara impare a su cumpare navigadore André Pivot. In cue sunt sarvos dae unu beduinu, pòpulu chi tando non fiant in bonu cun sos otzidentales, e cumprendet su balore de s’agiudu, su chi cheret nàrrere a èssere umanos, e chi s’espressat in custa tzita de Terre des Hommes “Cantu a tie chi nos sarvas, Beduinu de Libia, tue non ti nd’as a essire mai dae s’ammentu meu. Sa cara tua non mi l’apo a ammentare mai. Tue ses s’Òmine e tenias sa bisura de totus sos òmines impare. Tue non nos aias bidu mai e nos aias connotu giai. Tue ses su frade istimadu. E, fintzas deo, t’apo a connoschere in totus sos òmines.”.Gràtzias a custa esperièntzia in ue imparat s’àrabu, comintzat a fàghere de mediatore intre de sa populatzione locale e sos otzidentales, ma su desertu l’at a marcare totu canta vida, difatis est in cue chi ambientat su libru suo prus famadu, Su Printzipeddu, mancari siat istadu iscritu a poi de un’intzidente in sos Istados Unidos intre de su 1939 e 42. Frecuentende sos intelletuales de Nova Yorke, contribuit a sa partetzipatzione de s’Amèrica in sa gherra, e iscriet Lettre à un Americain.

A pustis de àere traballadu che giornalista prosu Paris Soir in su 1934 e in su 1935, tzuchende a Vietnam e a Mosca, e pro L‘Intrigeantin sa gherra tzivile ispagnola in su 1936, in sos annos de sa gherra, sende chi non fiat nemmancu gasi giòvanu pro leare aparèchios militares, dae su 1939 faghet su pilota de controllu de l’Armée de l’Air. In custas missiones, chi ant a ispirare Pilote de Guerre, in su 1944, prima de si nche mòrrere in una missione, nche colat duos meses in s’Alighera, in Sardigna, in ue si b’agatat difatis su museu in sa Torre Nova in su Parcu de Porto Conte (M.A.S.E.).

Comente amus naradu Su Printzipeddu est unu de sos contos prus istimados, unu clàssicu chi non passat mai, su libru in frantzesu prus nòdidu in totu su mundu, chi at bèndidu prus de 150 milliones de copias e traduidu, contribuende de custa manera a s’amparu de limbas e dialetos chi arriscant de iscumpàrrere.

Mancari bidu che contu pro pitzinnos, Su Printzipeddu in realidade est unu libru pro mannos – ca, comente iscriet s’autore matessi in sa dèdica a s’amigu de pitzinnia Léon Werth “Totus sos mannos una borta sunt istados pitzinnos”– sende unu contu poèticu e filosòficu a subra de sa natura umana, est prenu de significados fungudos chi s’iscoberint torrende a lu leare in manu.

Su Printzipeddu, partzidu in 27 capìtulos, contat sos biàgios e sos imbatos de unu pitzinnu bènnidu dae sos isteddos, chi duncas nch’aterrat in sa Terra e connoschet a unu pilota de aparèchiu, firmu in su desertu de su Sahara pro more de unu guastu.

Su printzipeddu pedit a su pilota (chi contat s’istòria) de li disegnare una berbeghe. A pagu a pagu su pilota benit a ischire s’istòria de su pitzinnu: nd’acudit dae un’asteroide minoreddutzu, su B-612, in ue istat a sa sola cun sa rosa sua maniosa. Detzidet tando de si ponnere in biàgiu e andare a isperiare s’ispàtziu, pensende de curare sa soledade manna chi sentit. Nch’aprodat in pranetas diversas in ue atzapat unu nùmeru de figuras, che unu re, unu maniosu, un’imbriagone e un’afarista, cada unu immàgine de s’imbèrriu e de su materialismu tìpicu de su mundu de sos mannos, ma malu a cumprendere a sos ogros de su printzipeddu.

In Terra, est fentomadu s’addòbiu cun su margiane, chi iscòbiat a su pitzinnu su significadu de s’amore, su valore de s’amistade e de totu su chi est a beru de importu, est a nàrrere su chi non si podet pertzepire cun sos sentidos, ma petzi aberende su coro e abbaidende su mundu cun ogros prenos de ispantu.

Su printzipeddu, peri unu biàgiu chi si faghet metàfora de su biàgiu de sa vida matessi, tocat cun delicadesa e semplitzidade estrema temas chi dae semper ant interessadu sa chirca filosòfica umana, che sa relatzione intre de pitzinnia e edade adulta, sa chilgeniada de sa sotziedade materialista e s’impatu in sos òmines, s’importu de sas relatziones e de sos sentimentos, s’unitzidade de s’amistade e de sas relatziones coltivadas cun impignu e costàntzia.

In ùrtimu, su romanzu ispèriat in manera sulena fintzas su tema de sa morte: su printzipeddu detzidet de torrare a domo sua, dae sa rosa prejada, e lassat chi una tzerpe venenosa lu morischet pro si podere liberare de su corpu, tropu pesosu pro nche bolare a domo.

Sa figura de sa tzerpe rapresentat sa morte e s’iscancu, ma in manera de su totu positiva; sa fine est s’oportunidade pro unu comintzu nou, su chi paret unu male est, a contra, unu bene, e s’addòbiu imparat a non timere sa partzidura.

Su printzipeddu ànimat a su pilota in custu sentidu, ca issu non si nch’at a èssere andadu desu totu, ma at a abarrare impare a isse cada borta chi custu at a abbaidare su chelu, pensende·lu.

Su Printzipeddu connoschet prus de una versione in limba sarda:

Publicada a incuru de Papiros tenimus sa versione in LSC cun sa tradutzione de Diegu Corraine.

Publicada a incuru de Alfa Editrice sa versione Campidanesa, cun sa tradutzione de Stevini Cherchi.

Si contant un’àtera versione Campidanesa, cun sa tradutzione de Lisandru Martometti, chi est sa chi est adatada in audiolibru pro sa ràdio, e una Logudoresa, Su Printzipeddu Nostru, in sa variedade orunesa bortada dae Lutzianu Goddi.

Su Printzipeddu – Antoine de Saint-Exupéry (part 1)
Pin it
Su Printzipeddu – Antoine de Saint-Exupéry (part 1)
Pin it
Su Printzipeddu – Antoine de Saint-Exupéry (part 1)
Pin it
Su Printzipeddu – Antoine de Saint-Exupéry (part 1)
Pin it
Su Printzipeddu – Antoine de Saint-Exupéry (part 1)
Pin it
Su Printzipeddu – Antoine de Saint-Exupéry (part 1)
Pin it
Su Printzipeddu – Antoine de Saint-Exupéry (part 1)
Pin it
Su Printzipeddu – Antoine de Saint-Exupéry (part 1)
Pin it
Su Printzipeddu – Antoine de Saint-Exupéry (part 1)
Pin it
Su Printzipeddu – Antoine de Saint-Exupéry (part 1)
Pin it
Su Printzipeddu – Antoine de Saint-Exupéry (part 1)
Pin it
Su Printzipeddu – Antoine de Saint-Exupéry (part 1)
Pin it
Su Printzipeddu – Antoine de Saint-Exupéry (part 1)
Pin it
Su Printzipeddu – Antoine de Saint-Exupéry (part 1)
Pin it
Su Printzipeddu – Antoine de Saint-Exupéry (part 1)
Pin it
Su Printzipeddu – Antoine de Saint-Exupéry (part 1)
Pin it
Su Printzipeddu – Antoine de Saint-Exupéry (part 1)
Pin it
Su Printzipeddu – Antoine de Saint-Exupéry (part 1)
Pin it
← previous
next →
loading
sending ...
New to Neperos ? Sign Up for free
download Neperos App from Google Play
install Neperos as PWA

Let's discover also

Recent Articles

Recent Comments

Neperos cookies
This website uses cookies to store your preferences and improve the service. Cookies authorization will allow me and / or my partners to process personal data such as browsing behaviour.

By pressing OK you agree to the Terms of Service and acknowledge the Privacy Policy

By pressing REJECT you will be able to continue to use Neperos (like read articles or write comments) but some important cookies will not be set. This may affect certain features and functions of the platform.
OK
REJECT